Cynnwys
Awdur rhan gyntaf y gerdd hon, sydd ar ffurf alegori freuddwydiol, yw Guillaume de Lorris. Ychydig iawn a wyddom am yr awdur hwn a ysgrifennodd 4,085 llinell rhwng 1225 a 1230. Bu farw cyn iddo orffen y gerdd a lluniwyd diweddglo hirfaith (17,700 o linellau) gan Jean de Meun tua’r flwyddyn 1280.
Testun y gerdd yw serch cwrtais (courtly love), a chawn hanes y Carwr yn ceisio canfod y forwyn a gwir gariad. Caiff hithau ei darlunio fel blaguryn rhosyn o fewn ffiniau gardd gyda mur uchel o’i chwmpas. Yr oedd gardd gaeëdig yn symbol pwysig iawn o gymdeithas foneddigaidd y cyfnod. Daw’r Carwr ar draws yr ardd, sy’n eiddo i Déduit (hen air Ffrangeg am bleser), wrth gerdded ar hyd glannau afon ar ddiwrnod o Wanwyn, ac wrth ymdrechu i gyrraedd y forwyn mae’n cwrdd â nifer o gymeriadau alegorïaidd. Yn eu plith mae Fenws, Duwies Cariad, sy’n rhoi gwersi carwriaeth iddo, Tristwch, Pleser, Cenfigen ac Ariangarwch. Gyda’i gilydd maent yn trin a thrafod seicoleg cariad rhamantaidd.
Ar ddiwedd rhan de Lorris, gwelir mân-ddarlun o’r awdur newydd, sef de Meun, yn eistedd wrth ddesg yn ysgrifennu. Daw newid mawr yn arddull ac agwedd de Meun tuag at ei berthynas â natur cariad y tu allan i furiau cysgodol gardd pleser. Ceir ymdriniaeth mwy ymarferol a sinicaidd â chariad sy’n adlewyrchu’r agwedd newydd yn ymwneud â rhesymoliaeth ‘rationalism’ a ymddangosodd yn ail hanner y 13eg ganrif. Wyneba’r Carwr sawl rhwystr cyn cyrraedd ei forwyn a’i chusannu a daw’r gerdd i ben gyda’r breuddwydiwr yn deffro ar doriad gwawr.