Ar 31 Mawrth 1406, anfonodd Owain Glyndŵr lythyr, sef Llythyr Pennal fel y daethpwyd i’w adnabod, at Charles VI, Brenin Ffrainc, yn gofyn iddo am ei gymorth â’i wrthryfel yn erbyn y Saeson. Ynddo, mae’n esbonio’r hyn y byddai’n barod i’w ildio fel tâl am gymorth y Brenin – y consesiwn mwyaf yw cydnabod Benedict XIII o Avignon yn Bab.
Crëwyd gyda chaniatâd caredig Archives Nationales, Paris
Cafodd y llythyr ei gyfansoddi yn ystod synod yr Eglwys Gymreig ym Mhennal ym 1406. Mae’n rhoi cipolwg inni o uchelgais Glyndŵr a’i weledigaeth ar gyfer Cymru newydd a hunanymreolus, gyda’i heglwys annibynnol ei hun a dwy brifysgol.
Cyflwynodd y Gweinidog Treftadaeth Alun Ffred Jones gopïau o Lythyr Pennal i chwe sefydliad Cymreig yn cynnwys Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn 2009.
Mae’r llythyr gwreiddiol yn yr Archives Nationales ym Mharis ac fe baratowyd y copïau gan staff y Llyfrgell Genedlaethol. Maent yn gopiau cywir o’r gwreiddiol ac wedi eu creu ar femrwn gan ddefnyddio technegau heneiddio arbenigol. Mae sêl Glyndŵr wedi’i hailgreu o fowldiau o’r gwreiddiol.
Y tro diwethaf y gwelwyd y Llythyr Pennal gwreiddiol yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, oedd yn y flwyddyn 2000 ar gyfer Arddangosfa Owain Glyndŵr.