Trychineb Aberfan

Ar fore dydd Gwener, 21 Hydref 1966, tarwyd pentref glofaol bychan yn ne Cymru gan drychineb.  Gorchuddiwyd y cwm o amgylch Aberfan gan domenni  uchel o wastraff o bwll glo Merthyr Vale gerllaw, ac, ychydig wedi 9 o’r gloch y bore, dechreuodd ‘Tip 7’ symud.

Ymhen munudau rhuthrodd tirlithriad anferth o garreg a llwch glo i lawr y mynydd gan droi’n hylif o ganlyniad i’r dŵr oddi tano, a dinistrio popeth yn ei lwybr.  Chwalwyd dau fwthyn fferm a nifer o dai gan 1,000 tunnell o rwbel glo cyn rhwygo drwy ochr Ysgol Gynradd Pantglas.

Lladdwyd 144 o bobl, 116 ohonynt yn blant, gan ennyn ymateb emosiynol dwfn dros Gymru gyfan a thrwy’r gymuned ryngwladol.  Rhuthrodd miloedd i helpu gyda’r gwaith achub, wrth i gydymdeimlad a chymorth ariannol gyrraedd o bell ac agos.

Cyflwyniad Prezi: Aberfan - y genheldaeth goll

• Beth achosodd y drychineb?
• Beth oedd effaith y trychineb ar y gymuned?
• Sut fyddai gwahanol bobl oedd yn rhan o’r trychineb yn teimlo?

• Cyflwyniad prezi i ddarparu gwybodaeth gefndirol.
• Defnyddiwch lun/ffilm llonydd o'r trychineb fel man cychwyn ar gyfer ymchwiliad pellach.
• Dehongli digwyddiadau'r trychineb o wahanol safbwyntiau.
• Ysgrifennu erthygl/adroddiad papur newydd neu ffilmio bwletin newyddion teledu.
• Creu darn o farddoniaeth/gwaith celf sy'n cynrychioli arwyddocâd Aberfan.
• Darganfod mwy am leoliad a maint y tomenni glo, llwybr y tirlithriad lawr mynydd Merthyr
  a'r adeiladau a ddinistriwyd ganddo.

(sydd yn deillio o’r datganiadau o’r hyn sy’n bwysig)

Dyniaethau

• Datblygu llwybrau ymholi.
• Effaith ddynol ar y byd.
• Achos ac effaith
• Effaith gwneud penderfyniadau
• Nodweddion daearyddol