Symud i'r prif gynnwys

Pecyn cymorth addysg a dysgu

Cefndir

Mae Cymru yn gymdeithas amlddiwylliant sy'n cynnwys nifer o ethnigrwyddau, ieithoedd a chrefyddau. Mae ganddi hanes hir a chyfoethog o amrywiaeth, gan ei bod yn gartref i un o'r cymunedau hynaf o bobl Ddu yn Ewrop, ac mae ei datblygiad, ei hymdrechion i greu cyfoeth, ei hysbryd a'i chysylltiadau rhyngwladol yn adlewyrchu cyfraniadau cryf gan gymunedau lleiafrifol ddoe a heddiw. Mae hanes a datblygiad Cymru yn y byd yn hanes amlhaenog sy'n cynnwys enghreifftiau o wrthdaro ac undod a chlymbleidiau, ac o bobloedd yn mudo ac yn cyfrannu mewn ffordd fuddiol. Mae hanes Cymru yn darparu'r cyd-destun ar gyfer meithrin gwybodaeth ac mae'n galluogi dysgwyr i greu cysylltiadau rhwng eu profiadau cyfoes o gysylltiadau lleol, cenedlaethol a byd-eang. Mae hanes Cymru yn hanes o wahaniaeth ac amrywiaeth. Nid yw amrywiaeth ethnig yn fygythiad i Cymru, ond yn hytrach, yn rhan o'i chymeriad hanesyddol. Mae deall hynny yn hanfodol i hunaniaeth dysgwyr. Dylai cydnabod hyn helpu pawb i deimlo eu bod yn perthyn i Gymru. 

(Dyfyniad o Adroddiad Llywodraeth Cymru - Gweithgor Cymunedau, Cyfraniadau a Chynefin Pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Leiafrifol yn y Cwricwlwm Newydd, Mawrth 2021)

Gall yr adnoddau dysgu ar y dudalen yma helpu athrawon a dysgwyr i:

  • Fod yn ymwybodol o’r amrywiol bobl, diwylliannau, a chymunedau sy’n byw yng Nghymru.
  • Ymchwilio hunaniaeth yng Nghymru.
  • Gweld Cymru fel cymdeithas ddiwylliannol amrywiol.
  • Dysgu am unigolion o gefndiroedd ethnig amrywiol yng Nghymru.

Cwestiynau posib i'w trafod

  • Beth mae'n ei olygu i fod yn Gymro/Gymraes neu o Gymru?
  • Beth yw amrywiaeth ddiwylliannol?
  • A oes cymunedau amrywiol yn eich ardal?

Syniadau am weithgareddau

  • Creu fideo o'ch cynefin gan gynnwys y gwahanol gymunedau yn eich ardal.
  • Gweithgaredd glôb eira
  • Ymgysylltu â grŵp cymunedol yn eich ardal.
  • Cysylltu â theuluoedd - cynnal noson amlddiwylliannol.
  • Defnyddio gwybodaeth ddiwylliannol, safbwyntiau a sgiliau dysgwyr fel adnodd ar gyfer addysgu.
  • Cysylltu ag ysgol mewn rhan arall o Gymru. Gallai dysgwyr anfon llythyrau, e-byst, a fideos i ddysgu mwy am eu cynefin tra hefyd yn dysgu mwy am ardal wahanol o Gymru.
  • Chwilio am fapiau, papurau newydd, fideos a chyfnodolion o gasgliad y Llyfrgell i gael rhagor o wybodaeth am eich ardal.

Profiadau dysgu

 

(sy'n deillio o'r datganiadau o'r hyn sy'n bwysig)

Dyniaethau
  • Deall Syniadau a Safbwyntiau
  • Pwysigrwydd cymdeithasol a diwylliannol
  • Hunaniaeth
  • Deall hawliau dynol
  • Deall y gorffennol
  • Cyfraniad at gymdeithas
  • Tebygrwydd a gwahaniaethau cymdeithasol

 


Pobl, diwylliant a chymunedau

Ramadan yng Nghymru

Ramadan yng Nghymru

Mwslemiaid ifanc o Gymru yn rhannu eu profiad o fis sanctaidd Ramadan.

Storïau Gwerin

Storïau Gwerin

Mae gan Gymru draddodiad hir o rannu straeon.

Dawnsio ar draws ffiniau

Dawnsio ar draws ffiniau

Cymharu dawnsio gwerin o Gymru gyda dawnsio gwerin eraill.

Calendr Cymru a'r Byd

Calendr Cymru a'r Byd

Digwyddiadau crefyddol, diwylliannol, ymwybyddiaeth, amrywiaeth a coffa.

Henry Box Brown

Henry Box Brown

Stori Henry Box Brown a'i gyfnod yng Nghymru.


Ymchwilio hunaniaeth

Podlediad Cymunedau Cymru

Podlediad Cymunedau Cymru

Podlediad mewn cyd-weithrediad ag EYST am iaith, hunaniaeth a diwylliant.

Josef Herman: Perthyn

Josef Herman: Perthyn

Daeth yr arlunydd Josef Herman o hyd i ymdeimlad o berthyn yn Ystradgynlais.

Straeon mudo i Gymru

Straeon mudo i Gymru

Straeon hanesyddol gwahanol gymunedau am fudo i Gymru.


Hanes a datblygiad Cymru

Paul Robeson a glowyr Cymru

Paul Robeson a glowyr Cymru

Ymchwilio perthynas Paul Robeson â glowyr Cymru.

'Wales Window', Alabama

'Wales Window', Alabama

Yr ymateb yng Nghymru i ymosodiad hiliol yn Birmingham, Alabama.

Brwydr Abertawe

Brwydr Abertawe

Protestiadau gwrth-apartheid yn ystod taith rygbi De Affrica yn 1969.


Astudiaeth achos

Mae prosiect Cymunedau Cymru wedi cefnogi Ysgol Plascrug, Aberystwyth ac Ysgol Gynradd Whitestone, Abertawe am ddysgu mwy am Gymru - yn lleol ac ymhellach i ffwrdd. Nod y prosiect oedd i'r ddwy ysgol archwilio eu cynefin a datblygu dealltwriaeth o ardal arall yng Nghymru. Mae dysgwyr y ddwy ysgol wedi bod yn anfon llythyrau at ei gilydd. Mae Whitestone wedi bod i Aberystwyth i ymweld â Phlascrug a Llyfrgell Genedlaethol Cymru, ac aeth Plascrug i ymweld â Whitestone yn nhymor yr haf. Roedd y prosiect yn cynnwys gweithdy gyda’r awdur Darren Chetty am gynefin a sut i feddwl am yr amrywiaeth yn eu hardal. Roedd deunydd archifol o gasgliad y Llyfrgell ar gael i archwilio eu cynefin. Cafodd y staff hefyd gyfle i drafod arferion da yn eu hysgolion, er enghraifft, mae Ysgol Plascrug yn cynnal noson ryngwladol bob blwyddyn i ddathlu amrywiaeth a blasu bwyd o wahanol ddiwylliannau. Mae’r ysgolion wedi cynhyrchu fideos o’u cynefin i’w rhannu gyda’r ysgol arall, sy’n cynnwys dysgu am natur amrywiol y ddwy ardal.