Dathlu Pencampwyr Cwis Amser Aur e-sgol yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru

22.05.2025

Ar 20 Mai daeth cwis ‘Pencampwyr y Pencampwyr’ cynllun e-sgol i Lyfrgell Genedlaethol Cymru. Mewn diwrnod llawn cyffro a hwyl daeth plant o Ysgol Mynydd-y-Garreg ac Ysgol Treferthyr i’r Llyfrgell i gystadlu yn rownd derfynol Cwis Amser Aur e-sgol.  

Yn ystod y bore, cafodd y disgyblion o'r ddwy ysgol daith o amgylch yr adeilad, gan geisio gwrando’n astud ar ffeithiau am y Llyfrgell. Pam gwrando’n astud? Am fod y ffeithiau hyn yn rhan o gwestiynau’r cwis e-sgol i ddewis y pencampwyr yn y prynhawn.

Taith i’r Llyfrgell oedd y wobr am ddod yn gyntaf yn y Cwis Amser Aur ar-lein. Yn dilyn buddugoliaeth Ysgol Mynydd-y-Garreg ac Ysgol Treferthyr yn y gystadleuaeth ar-lein, cafodd dosbarthiadau y ddwy ysgol eu gwahodd i’r Llyfrgell i gystadlu yn y cwis ‘Pencampwyr y Pencampwyr’.

Yn ystod mis Mawrth, cymerodd dros 1,000 o blant ran yng Nghwis Amser Aur a chyfres o weithdai ar-lein gan Wasanaeth Addysg y Llyfrgell ar y cyd gyda e-sgol, i ymgysylltu â disgyblion ledled Cymru.

Thema’r gweithdai ar-lein oedd ‘Cymreictod’, ac fe gyflwynodd y Llyfrgell sesiynau arbennig gan ddefnyddio eitemau o’r casgliadau i ddathlu’r iaith Gymraeg, chwedlau traddodiadol, cerddoriaeth, unigolion o gefndiroedd amrywiol, a digwyddiadau eiconig yn hanes Cymru. Roedd y cwis digidol cyffrous am gynnwys y cyflwyniadau yn rhan o bob sesiwn.

Meddai athro o Ysgol Treferthyr: 
“Am ddiwrnod! Y plant wedi gwirioni'n llwyr cael dod yma i'r Llyfrgell Genedlaethol heddiw, a chael ein tywys y tu ôl i'r llen. Roedd hynna'n brofiad arbennig. Mae'r disgyblion wedi mwynhau dysgu am sut y mae'r Llyfrgell yn gwarchod rhai o drysorau pwysicaf Cymru, ac roeddent wrth eu boddau yn crwydro'r oriel - gwên ar bob wyneb.

Hoffwn ddiolch yn fawr i e-sgol am drefnu'r gystadleuaeth a rhoi'r cyfle i ddisgyblion Ysgol Treferthyr i ddod i Aberystwyth i gynrychioli’r ysgol, ardal Cricieth a gogledd Cymru. Gwych! Diolch o galon i chi.”

Meddai Rhodri Morgan Rheolwr y Gwasnaeth Addysg yn Llyfrgell Genedaethol Cymru:
“Mae’r Gwasanaeth Addysg yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn gweithio’n ddiflino i rannu ein gwaith a’n casgliadau gyda chymaint o ddisgyblion â phosibl mewn ffyrdd sy’n ennyn diddordeb cynulleidfaoedd ifanc. Mae’r cynllun hwn wedi rhoi’r cyfle i ni gysylltu â nifer enfawr o blant o bob rhan o Gymru, a gwneud hyn mewn ffordd sydd gymaint o hwyl â phosibl.”
Llongyfarchiadau i Ysgol Mynydd-y-Garreg ac Ysgol Treferthyr am eu llwyddiant!

--DIWEDD--
** This press release is also available in English **

Cyswllt cyfryngau Llyfrgell Genedlaethol Cymru
Rhodri ap Dyfrig, Pennaeth Marchnata a Chynulleidfaoedd,  
rhodri.apdyfrig@llyfrgell.cymru / 07521 761762

NODIADAU I OLYGYDDION
Am Lyfrgell Genedlaethol Cymru
Mae Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Llyfrgell i Gymru a’r byd. Wedi ei lleoli yn Aberystwyth, mae’n gartref i stori Cymru.

Wedi ei hagor yn 1907, mae’r Llyfrgell yn ganolbwynt ymchwil i ddiwylliant a threftadaeth Cymru a’r gwledydd Celtaidd.

Pwrpas y Llyfrgell yw gwneud ein diwylliant a'n treftadaeth yn hygyrch i bawb allu dysgu, ymchwilio a mwynhau.

Rydym yn llyfrgell adnau cyfreithiol, sy'n golygu fod gennym hawl i gopi o bob cyhoeddiad print ym Mhrydain ac Iwerddon, ond mae ein casgliadau hefyd yn cynnwys y canlynol:

• 7,000,000 troedfedd o ffilm
• 250,000 awr o fideo
• 6,000,000 o lyfrau a phapurau newydd
• 40,000 llawysgrif
• 1,500,000 map
• 150,000 awr o sain
• 950,000 ffotograff
• 60,000 gwaith celf
• 1,900 metr ciwb o archifau

Gallwch chwilio'r casgliadau ar-lein a chewch wybodaeth bellach ynghyd â rhestr o adnoddau ar wefan y Llyfrgell.

Am Wasanaeth Addysg LlGC
Sefydlwyd Gwasanaeth Addysg LLGC yn 2002. Ei brif waith yw:

• Cyflwyno rhaglen o weithgareddau addysgol o safon uchel sy’n hyrwyddo Llyfrgell Genedlaethol Cymru a’r casgliad cenedlaethol drwy’r cwricwlwm ysgol.
• Cynyddu ymwybyddiaeth plant a phobl ifanc o hanes, diwylliant a threftadaeth Cymru.
• Hwyluso mynediad at wybodaeth i’r rhai mewn addysg ac addysgwyr, a’u cynorthwyo i gael y gorau o’n casgliadau drwy ddehongli gwybodaeth sydd yn y casgliad cenedlaethol.
• Cynyddu presenoldeb y Llyfrgell, ac ymwybyddiaeth o’r sefydliad a’r gwaith mae’n gwneud, ar draws Cymru.
• Cynorthwyo Llyfrgell Genedlaethol Cymru i gyflawni blaenoriaethau strategol Llyfrgell i Gymru a'r Byd cynllun strategol Llyfrgell Genedlaethol Cymru, 2025-2030.
• Cynhyrchu adnoddau dysgu digidol o safon uchel sy’n cynorthwyo athrawon i gyflwyno’r cwricwlwm yng Nghymru, a chyhoeddi’r rhain ar Hwb.
  Rheoli prosiectau amrywiol sy’n cynnig mynediad at y casgliadau i blant, pobl ifanc ac oedolion.
• Cyfrannu at gefnogi agenda cynhwysiad cymdeithasol a lleihau anghydraddoldeb Llywodraeth Cymru drwy weithio mewn ardaloedd difreintiedig.

Ers 2007 mae gwasanaeth Addysg Llyfrgell Genedlaethol Cymru wedi bod yn cyflwyno casgliadau’r Llyfrgell mewn ardaloedd ar draws Cymru fel rhan o’i rhaglen estyn allan. Caiff y prosiectau hyn eu cynllunio a’u cyflwyno mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol, ysgolion a sefydliadau eraill, a’u teilwra i ateb anghenion y defnyddwyr, yn ogystal ag ateb gofynion y cwricwlwm o ran cynnwys a sgiliau.

Am e-sgol
Mae prosiect e-sgol, a ariennir gan Lywodraeth Cymru, wedi bod yn rhedeg ers mis Medi 2018, yn wreiddiol er mwyn cynnig cyfleoedd trwy e-ddysgu i ddisgyblion ôl-14 na fyddai ar gael heb y ddarpariaeth arloesol hon. Y bwriad yw ehangu’r darpariaeth sydd ar gael o fewn ysgolion ar draws Cymru, fel bod dewis eang o gymwysterau a phrofiadau ar gael i bobl ifanc, boed hynny yn y sector uwchradd neu nawr yn y sector cynradd hefyd.