Ymysg y llyfrau a brynwyd yn ddiweddar ar gyfer ein casgliadau llyfrau prin oedd Experiments and observations made in Britain, in order to obtain a rule for measuring heights with the barometer. Yr awdur oedd Cyrnol William Roy (1726-1790), tirfesurydd a sylfaenydd yr Arolwg Ordnans. Cyhoeddwyd yr adroddiad yn wreiddiol yn Philosophical transactions y Gymdeithas Frenhinol yn 1777, ond mae’r copi a brynwyd wedi’i gyhoeddi ar wahân gan J. Nichols y flwyddyn wedyn.
Gwnaethpwyd yr arbrofion a ddisgrifir yn yr adroddiad mewn sawl lle, gan gynnwys Schiehallion yn yr Alban a’r Wyddfa yng Nghymru. Yn ogystal â disgrifiadau o’r arbrofion, mae’r llyfr yn cynnwys tablau o’r mesuriadau a mapiau o’r mynyddoedd lle cawsant eu gwneud. Mae’n dystiolaeth bwysig o gyfraniad gogledd Cymru at ddatblygiadau gwyddonol yn y ddeunawfed ganrif.
Timothy Cutts,
Llyfrgellydd Llyfrau Prin
Categori: Erthygl