Rhowch eich barn
Llenwch ein holiadur byr fel y gallwn ddefnyddio'ch sylwadau i wella ein gwasanaethau.
Cyflwyniad
Mae Llyfrgell Genedlaethol Cymru'n prynu cyhoeddiadau a argraffwyd mewn gwledydd eraill, yn ogystal â bod yn llyfrgell adnau cyfreithiol (gyda’r hawl i dderbyn copi am ddim o bob gwaith printiedig sydd ar gael i’r cyhoedd ym Mhrydain ac Iwerddon).
Mae gan y Llyfrgell gasgliad mawr o lyfrau, cyfnodolion a phapurau newydd sydd wedi tyfu dros gyfnod o ganrif, ac sy’n cynnwys eitemau sy’n berthnasol i nifer o grwpiau ethnig, gan gynnwys gweithiau mewn amrywiol ieithoedd a gyhoeddwyd ym Mhrydain a mannau eraill.
Mae’r Llyfrgell hefyd yn casglu deunyddiau mewn llawer o fformatau amrywiol, yn cynnwys:
- llawysgrifau
- archifau
- mapiau
- lluniau
- ffotograffau
- cerddoriaeth
- deunydd sgrin a sain
Mae’r rhan fwyaf o’r deunydd yma’n gysylltiedig â Chymru, ond mae’n cynnwys enghreifftiau o weithgareddau pobl Cymru mewn gwledydd eraill ac mewn perthynas â diwylliannau eraill.
Gweld a chwilio'r casgliadau
Yn 2007 fe nododd y Llyfrgell dau canmlwyddiant diwedd Masnach Caethweision yr Iwerydd gydag arddangosfa ar y testun ‘Traed mewn cyffion / Feet in chains’, a grëwyd mewn partneriaeth gydag Amgueddfa Genedlaethol Cymru a Phrifysgol Bangor. Yn yr arddangosfa hon cafodd y Diary of Thomas Clarkson, sy’n cynnwys manylion ei daith trwy Gymru i gefnogi gwaharddiad ei arddangos (LlGC 14984A). Mae ein casgliadau hefyd yn cynnwys llyfrau gan Thomas Clarkson a rhai llythyrau. Roedd y bardd a’r hynafiaethwr Iolo Morgannwg (Edward Williams, 1747-1826) yn un arall a ymgyrchodd yn erbyn y fasnach gaethweision. Mae ei lyfrau a’i bapurau ef hefyd yn y Llyfrgell.
Os na allwch ddarganfod yr hyn rydych yn chwilio amdano yn y Prif Gatalog, cysylltwch â’n Tîm Ymholiadau neu ffoniwch 01970 632 933 am gymorth a chyngor.
Enghreifftiau o gasgliadau ethnig
Y Caribî
Mae deunyddiau yn y Llyfrgell sy’n perthyn i’r Caribî ac i hanes y Caribî. Cofnodwyd rhai o’r rhain gan brosiect CASBAH, a gynhyrchodd wefan beilot ar gyfer adnoddau ymchwil sy’n gysylltiedig ag Astudiaethau’r Caribî a hanes pobl Ddu ac Asiaidd yn y DU.
Mae gwefan CASBAH (gwefan wedi ei archifo) yn cynnwys disgrifiad byr o adnoddau print perthnasol yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. (Sylwer fod y ddolen i gatalog y Llyfrgell bellach wedi newid i'r catalog cyflawn). Mae gwybodaeth hefyd am rai ffynonellau archifol penodol yn Atodiad 2.
Ieithoedd Indiaidd
Mae’r Llyfrgell yn berchen ar nifer o weithiau mewn ac am ieithoedd Indiaidd. Mae’r darllenydd ac ymchwilydd cyson, Bijon Sinha, wedi bod mor garedig â’n helpu i adnabod rhai o gryfderau’n casgliad. Ceir gweithiau ar:
- ieithyddiaeth ac ieithyddiaeth gymharol, yn arbennig felly ar y cysylltiadau rhwng ieithoedd Indiaidd ac Ewropeaidd
- gweithiau ar ieithoedd unigol, yn enwedig Sanskrit
- ieithoedd eraill hynafol a modern e.e. Pali, Devanagri, Hindi, Bengali, Oriya, Gujerati, Punjabi, Nepali a Tibeteg
- llenyddiaeth mewn Bengali, yn cynnwys barddoniaeth, llenyddiaeth, a straeon gwerin
- testunau Vedic
- gweithiau ar grefyddau India, yn cynnwys astudiaethau o ddiwedd y 18fed ganrif a dechrau’r 19eg ganrif
- casgliad eang o Ddogfennau Ymerodrol Prydeinig sy’n cynnwys adroddiadau gweinyddol, barnwrol, addysgol ac iechyd cyhoeddus ar gyfer llawer o’r taleithiau Indiaidd yn y cyfnod cyn annibyniaeth
- cyfrolau argraffedig o Gyfrifiad India, 1901, 1911, 1921 ac 1931
Nid yw’r casgliad yma wedi ei gatalogio, ond byddwn yn gwneud pob ymdrech i ateb ymholiadau.
Tsieinëeg
Tsieinëeg
Mae gennym gasgliad pwysig o tua 4,500 o gyfrolau a roddwyd i’r Llyfrgell gan y Sinolegydd amlwg David Hawkes, oedd yn gyn-Athro Tsieinëeg yn Rhydychen. Mae’n cynnwys gweithiau mewn Tsieinëeg, Siapanëeg a Saesneg yn ymwneud ag:
- iaith
- llenyddiaeth
- hanes
- athroniaeth
- crefydd
- drama Tsieinïaidd
Mae gan y Llyfrgell gatalog cardiau o’r holl gasgliad. Mae hwn wedi cael ei gopïo a’i sganio, a gellir edrych arno fel dogfennau pdf isod.
Catalog cardiau Casgliad David Hawkes (pdf)
Adborth
Fe ddowch o hyd i lawer o bethau o ddiddordeb trwy bori’r catalog arlein gan ddefnyddio termau chwilio sy’n berthnasol i leiafrifoedd ethnig. Hoffem ychwanegu at y dudalen hon, a byddem yn gwerthfawrogi pe baech yn cysylltu â ni i dynnu ein sylw at unrhyw beth y credwch chi ei fod o ddiddordeb i gymunedau ethnig lleiafrifol.