Cyfnod Modern

Yma gallwch weld fersiynau digidol o lawysgrifau o'r cyfnod modern.

Ewch am dro trwy bentref dychmygol Dylan Thomas, Llareggub, neu rhannwch yng ngorfoledd a thristwch ymfudwyr a adawodd Cymru am fywyd gwell. Cipolwg ar hanes modern Cymru arlein.

Ann Griffiths

Llythyr, tua 1800, yn llaw Ann Griffiths (1776-1805), Dolwar Fach, emynyddes.

Hunangofiant Smyglwr

Hunangofiant rhyfeddol William Owen o Nanhyfer, Sir Benfro, a grogwyd yn 1747 am lofruddiaeth.

Hunangofiant y milwr, Thomas Jeremiah

Hunangofiant Thomas Jeremiah, milwr o’r 23ain Catrawd y Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig, a ysgrifennwyd tua 1837.

Dyddgoviant William Owen Pughe

Dyddiadur y geiriadurwr a’r hynafiaethydd, William Owen Pughe (1759-1835), rhwng 1811-1835.

Llyfr Swynion John Harries

Cyfrol llawysgrif o lyfrgell John Harries (bu f. 1839), o Bantcoy, Cwrtycadno, Sir Gaerfyrddin, astrolegwr a meddyg, sy'n cynnwys llyfrau swynion o’r 17eg ganrif ac arwyddion ac enrhifiadau astrolegol.

Dirwest

Llyfr cofnodion ac archifau eraill Cymdeithas Ddirwestol Aberystwyth a ffurfiwyd yn 1835.

Dyddlyfrau Syr William Edmond Logan

Sylwadau cymhellol gan y daearegwr o Ganada, 1843-44.

Llythyrau Ymfudwyr

Llythyrau gan Henry Jones (1824-52) a ymfudodd i Efrog Newydd, a'i chwaer, Mary Jones (1831-61) a fudodd i New South Wales.

Llawysgrifau'n ymwneud â Phatagonia

Detholiad o 25 llawysgrif yn ymwneud â Phatagonia.

Llythyron o Ryfel Cartref America

Casgliad o lythyron o faes y gad gan filwr o Gymru, John Griffith Jones (m. 1864).

Sarah Jacob, yr ymprydferch

Llawysgrif o friff yr amddiffyniad yn yr achos yn erbyn Evan a Hannah Jacob o Lethr-neuadd, Llanfihangel-ar-arth, Sir Gaerfyrddin am ddynladdiad ei merch Sarah Jacob, ar 17 Rhagfyr 1869.

Llyfrau Achau Alcwyn C Evans

Llawysgrifau'n cynnwys achau teuluoedd hynafol de-orllewin Cymru a grynhowyd gan Alcwyn C. Evans, hynafiaethydd o Gaerfyrddin.

Drwgweithredwyr

Cofrestr o'r drwgweithredwyr a ddaliwyd gan Gwnstabliaeth Sir Aberteifi rhwng 1897 a 1933.

'Yr Arwr', Hedd Wyn

Un o ddrafftiau terfynol o awdl Yr Arwr yn llaw’r bardd Hedd Wyn, a enillodd iddo gadair yr Eisteddfod yn dilyn ei farwolaeth yn 1917.

Dyddiadur Rhyfel Edward Thomas

Dyddiadur rhyfel y bardd a’r awdur Edward Thomas, 1 Ionawr - 8 Ebrill 1917.

Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru

Mae Llyfr Cofio Cenedlaethol Cymru o’r Rhyfel Byd Cyntaf yn cofnodi enwau 35,000 o filwyr, yn ddynion a merched o Gymru a gollodd eu bywydau yn y Rhyfel Byd Cyntaf.

John Cowper Powys

Dyddiadur gan un o nofelwyr mwyaf yr 20fed ganrif.

T E Nicholas

Cyfrol o sonedau a ysgrifennodd Niclas y Glais pan oedd yn garcharor yn Abertawe a Brixton yn 1940.

Dylan Thomas a Map Llareggub

Map o Llareggub a luniwyd gan Dylan Thomas (1914-1953) wrth gyfansoddi Under Milk Wood.

Cylchgronau Gwersyll Carcharorion Rhyfel

Cylchgronau a grëwyd gan garcharorion rhyfel Cymreig yng ngwersyll Stalag IVB, yn Yr Almaen yn ystod yr Ail Ryfel Byd.